Yaban ördeği, ördekgiller (Anatidae) familyasından su kuşları arasında yer alır. Latince adı "Anas" olarak bilinir ve kazsılar (Anseriformes) takımına aittir. Bu tür, evcil ve yabani olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Kanatlarının üst kısmında "ayna" adı verilen ve türün ayırt edici özelliklerini yansıtan renkli bölümler bulunur. Ördeklerin gagalarının kenarlarında ve dillerinde testereyi andıran tırtıklar vardır; bu tırtıklar, yemlerin ağızda kalmasını sağlayarak yiyeceklerin daha etkili bir şekilde tüketilmesine yardımcı olur. Sürüler halinde uçarken, havada "V" şeklinde bir formasyon oluşturarak ilerlerler ve öncü ördek yoruldukça yerini değiştirir.

Yaban ördekleri, göl ve bataklık kenarlarını tercih ederler. Ayrıca, hızlı akan nehirler ve deniz kenarlarında da yaşayabilen türleri vardır. Erkek yaban ördekleri genellikle dişilerden daha büyük ve gösterişlidir. Kış ve ilkbahar aylarında kilo aldıkları için eti oldukça lezzetli olur ve bu dönemde avlanma oranı artar. Evcil ördekler ise et, yumurta ve tüyleri için beslenirler. Yaban ördekleri soğuk ve yağmurlu hava koşullarına dayanıklıdır.

Erkek yaban ördeklerinin tüyleri parlak ve renklidir; boyunları ise genellikle yeşil renkte olur. Beyaz, kurşuni, yeşil, mavi ve siyah tüyler, erkek ördeğin tüylerinde karışarak göz alıcı bir görüntü oluşturur. Dişilerin tüyleri ise daha soluk ve az renklidir. Erkek ördeğin tüyleri yazın dökülerek dişininki gibi esmer tüylerle kaplanır. Yaban ördeklerinin tüyleri, kiremit gibi birbirine dizili olduğu için su geçirmez özellik gösterir ve sudan çıkar çıkmaz çabuk kurur. Ayrıca, kuyruk üstü yağ bezlerinden aldıkları yağları tüylerine sürerek daha kaygan hale getirirler.

Ördeklerin vücut yapısı bir kayığı andırır. İyi dalıcı ve iyi yüzücü hayvanlardır. Suya daldıklarında gagalarının üzerindeki soluk delikleri kapanarak su girişini engeller. Ördeklerin önde bulunan üç parmağı arasında perde biçiminde gerili deriler bulunur; arka kısımda kalan küçük parmak ise serbesttir. Karada zor hareket etmelerine rağmen su içinde oldukça rahat hareket ederler. Hareketli kuyrukları, suda dümen görevi görür. Yeşilbaş olarak da bilinen yaban ördeği, evcil ördekten kanatlarının daha güçlü olmasıyla ayrılır ve bu sayede uzak mesafelere uçabilir. Uzunluğu 52 cm'yi bulur.

Yaban ördekleri, suya dalarak çamurları araştırır. Gagalarına aldıkları çamurlu suyu, dillerini piston gibi ileri geri hareket ettirerek süzer ve bu sırada tohumlar ve kurtçuklar ağızlarında kalır. Ayrıca, sümüklü böcekler, küçük balıklar ve kurbağa larvalarını da tüketirler. Deniz kıyısında yaşayan ördekler ise balık ve çeşitli kabuklu deniz hayvanları ile beslenirler. Yaban ördekleri obur hayvanlardır, bu nedenle zaman zaman kurbağaları bütün olarak yutmaya çalışırlar.

Evcil ördekler genellikle yuva yapmaz ve uçamazlar. Yabani ördekler ise ağaç kovuklarında veya çalılar arasında yuva yapar. Yaban ördekleri toplu halde yaşar ve kışın ılık bölgelere sürüler halinde göç ederler. Ördekler genellikle küçük aileler halinde yaşarlar ve çoğunlukla her erkeğe altı dişi düşer. İklime bağlı olarak çoğu zaman şubat ve mart aylarında yumurtlamaya başlarlar. Yumurtalar 15-20 adet olduğunda dişi kuluçkaya yatar. Her dişi, bu süreçte 50-60 yumurta yapar. 25-27 gün süren kuluçka dönemi sonunda yumurtalardan çıkan yavrular hemen yüzmeye başlarlar.

Yaban ördekleri, doğayla uyumlu yaşam tarzları, dayanıklı yapıları ve ilginç davranışlarıyla dikkat çeken kuşlardır. Bu özellikleri, onları hem bilimsel araştırmalar hem de doğa severler için ilgi çekici kılar. Yaban ördeklerinin korunması ve ekosistem içindeki rollerinin anlaşılması, biyolojik çeşitliliğin devamı açısından büyük önem taşır.